زمایش بتن فرآیندی است که برای ارزیابی خواص فیزیکی و مکانیکی بتن استفاده میشود تا از کیفیت، مقاومت و دوام آن اطمینان حاصل شود. این آزمایشها در مراحل مختلف تولید، اجرا و بهرهبرداری از بتن انجام میشوند. برخی از مهمترین آزمایشهای بتن عبارتند از:

۱. آزمایش مقاومت فشاری (Compressive Strength Test)

• هدف: اندازهگیری مقاومت بتن در برابر نیروهای فشاری.
• روش: نمونههای استوانهای یا مکعبی بتن در دستگاه فشار قرار میگیرند و تا شکست تحت فشار قرار میگیرند.
• استاندارد: ASTM C39, IS 516.

۲. آزمایش مقاومت کششی (Tensile Strength Test)

• هدف: ارزیابی مقاومت بتن در برابر نیروهای کششی.
• روش: معمولاً به صورت آزمایش شکافتی (Split Tensile Test) انجام میشود.
• استاندارد: ASTM C496, IS 5816.

۳. آزمایش اسلامپ (Slump Test)

• هدف: اندازهگیری کارایی و قوام بتن تازه.
• روش: بتن تازه در مخروط اسلامپ ریخته شده و پس از برداشتن مخروط، میزان افت ارتفاع اندازهگیری میشود.
• استاندارد: ASTM C143, IS 1199.

۴. آزمایش وزن مخصوص (Density Test)

• هدف: تعیین چگالی بتن.
• روش: وزن نمونه بتن در حجم مشخص اندازهگیری میشود.
• استاندارد: ASTM C138.

۵. آزمایش نفوذپذیری (Permeability Test)

• هدف: ارزیابی میزان نفوذ آب یا گاز در بتن.
• روش: با اعشار فشار آب یا گاز به نمونه بتن، میزان نفوذ اندازهگیری میشود.

۶. آزمایش مقاومت در برابر یخزدگی و آبشدگی (Freeze-Thaw Resistance Test)

• هدف: بررسی مقاومت بتن در برابر چرخههای یخزدگی و آبشدگی.
• روش: نمونهها در معرض چرخههای متناوب یخزدگی و آبشدگی قرار میگیرند و تغییرات مقاومت بررسی میشود.
• استاندارد: ASTM C666.

۷. آزمایش جذب آب (Water Absorption Test)

• هدف: اندازهگیری میزان جذب آب توسط بتن.
• روش: نمونه بتن خشک شده و سپس در آب قرار میگیرد. افزایش وزن اندازهگیری میشود.
• استاندارد: ASTM C642.

۸. آزمایش مدول الاستیسیته (Modulus of Elasticity Test)

• هدف: تعیین سختی بتن و تغییر شکل آن تحت بار.
• روش: با اعشار بار به نمونه و اندازهگیری تغییر شکل، مدول الاستیسیته محاسبه میشود.
• استاندارد: ASTM C469.

۹. آزمایش تعیین درصد هوای بتن (Air Content Test)

• هدف: اندازهگیری درصد هوای موجود در بتن تازه.
• روش: با استفاده از دستگاه فشار یا روش حجمی انجام میشود.
• استاندارد: ASTM C231.

۱۰. آزمایش دوام (Durability Test)

• هدف: ارزیابی مقاومت بتن در برابر عوامل محیطی مانند خوردگی، سولفاتها و کلریدها.
• روش: نمونهها در معرض شرایط محیطی خاص قرار میگیرند و تغییرات مقاومت بررسی میشود.

این آزمایشها به مهندسان و پیمانکاران کمک میکنند تا از کیفیت بتن استفاده شده در پروژههای ساختمانی اطمینان حاصل کنند و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود.